पुस्तक परिचय - ३ : द ट्रीज (रान) - कॉनरॉड रिक्टर (अनु. जी.ए. कुलकर्णी)
आज जी.ए. कुलकर्णी यांनी अनुवादित केलेलं 'रान' वाचलं. 'कॉनरॉड रिक्टर' यांच्या १९४०
सालच्या 'द ट्रीज' या कादंबरीचा हा अनुवाद आपल्याकडे साधारण ७०च्या दशकात
मराठीत प्रसिद्ध झाला.
पेनसिल्व्हानिया मधून दुष्काळामुळे स्थलांतरीत झालेल्या ल्युकेट कुटुंबाची गोष्ट म्हणजे 'द ट्रीज' किंवा 'रान'! पुस्तकात सुरुवातीलाच म्हटल्याप्रमाणे, काही माणसं खार्या वार्याचा वेध घेत समुद्राच्या दिशेने सरकतात तर काही झाडा-झुडपांच्या ओढीने जंगलाकडे जातात. ल्युकेट कुटुंबीय दुसर्या प्रकारामध्ये मोडतात. हे संपूर्ण कथानक हे जंगलामध्ये, नव्या वसाहती उभारल्या जाण्याच्या सुमारास घडतं. जंगलामध्ये वसाहती करणार्यांच्या वाटेला येणारे खडतर जीवन चित्र आपल्यासमोर उलगडले जाते. इथे निसर्ग माणसांवर संकटे आणतो आणि निसर्गच त्यांना मायेची उब देतो.
संपूर्ण कादंबरीत जी. ए. कुलकर्णी यांना साजेसा एक गूढ अंत:प्रवाह आहे. पुढे काय होईल याची उत्कंठा ही आहे. रानात, झाडाझुडपात राहणार्या ल्युकेटस कुटुंबामधल्या प्रत्येकाचा स्वभाव या अनुवादात उत्तम प्रकारे व्यक्त झाला असंला तरीही लक्षात राहते ते अदम्य इच्छाशक्ती आणि स्वाभाविक कणखरता यांचं प्रतिक असलेली ल्युकेट कुटुंबामधली थोरली मुलगी, सेर्ड! स्वत: लहान असूनही आईविना पोरक्या झालेल्या आपल्या सर्व भावन्डान्चा ती ज्या पद्धतीने सांभाळ करते आणि वडिलांच्या परागंदा होण्यानंतरही ज्या तडफेने संसार चालवते त्याचे चित्रण वाखाणण्यासारखे झाले आहे. कथेच्या अखेरीस तोपर्यंत आपल्या आई-वडिलांचा संसार चालवणारी सेर्ड स्वत:चा संसार ज्या पद्धतीने करताना दिसते त्यावरून आपणही तिच्या भावी उज्ज्वल भविष्यकाळाची कामना करत पुस्तक संपवतो.
पेनसिल्व्हानिया मधून दुष्काळामुळे स्थलांतरीत झालेल्या ल्युकेट कुटुंबाची गोष्ट म्हणजे 'द ट्रीज' किंवा 'रान'! पुस्तकात सुरुवातीलाच म्हटल्याप्रमाणे, काही माणसं खार्या वार्याचा वेध घेत समुद्राच्या दिशेने सरकतात तर काही झाडा-झुडपांच्या ओढीने जंगलाकडे जातात. ल्युकेट कुटुंबीय दुसर्या प्रकारामध्ये मोडतात. हे संपूर्ण कथानक हे जंगलामध्ये, नव्या वसाहती उभारल्या जाण्याच्या सुमारास घडतं. जंगलामध्ये वसाहती करणार्यांच्या वाटेला येणारे खडतर जीवन चित्र आपल्यासमोर उलगडले जाते. इथे निसर्ग माणसांवर संकटे आणतो आणि निसर्गच त्यांना मायेची उब देतो.
संपूर्ण कादंबरीत जी. ए. कुलकर्णी यांना साजेसा एक गूढ अंत:प्रवाह आहे. पुढे काय होईल याची उत्कंठा ही आहे. रानात, झाडाझुडपात राहणार्या ल्युकेटस कुटुंबामधल्या प्रत्येकाचा स्वभाव या अनुवादात उत्तम प्रकारे व्यक्त झाला असंला तरीही लक्षात राहते ते अदम्य इच्छाशक्ती आणि स्वाभाविक कणखरता यांचं प्रतिक असलेली ल्युकेट कुटुंबामधली थोरली मुलगी, सेर्ड! स्वत: लहान असूनही आईविना पोरक्या झालेल्या आपल्या सर्व भावन्डान्चा ती ज्या पद्धतीने सांभाळ करते आणि वडिलांच्या परागंदा होण्यानंतरही ज्या तडफेने संसार चालवते त्याचे चित्रण वाखाणण्यासारखे झाले आहे. कथेच्या अखेरीस तोपर्यंत आपल्या आई-वडिलांचा संसार चालवणारी सेर्ड स्वत:चा संसार ज्या पद्धतीने करताना दिसते त्यावरून आपणही तिच्या भावी उज्ज्वल भविष्यकाळाची कामना करत पुस्तक संपवतो.
कॉनरॉड रिक्टर यांनी लिहिलेल्या त्यांच्या
'द अवेकनिंग लँड' नावाच्या ट्रायलॉजीतलं 'द ट्रीज' हे पहिलं पुष्प होतं आणि ते
मूळातंच फार टोकदारपणे सादर झालेलं होतं. मराठी वाचकांसाठी यातला टोकदारपणा जी. ए.
तितक्याच समर्थपणे दर्शवण्यात यशस्वी झाले होते असं नक्कीच म्हणता येतं. मला कल्पना
नाही की या ट्रायलॉजीमधली पुढची 'द फिल्ड्स' आणि 'द टाऊन' यांची भाषांतरं जी. ए.
कुलकर्णींनी किंवा कुणीही केलेली आहेत का पण असो अगर नसो, भाषांतरीत अथवा मूळात या
मालिकेतील पुढली पुष्पं जरूर मिळवून वाचण्यासारखी असतील यात शंकाच नाही.
No comments:
Post a Comment